میگرن چیست؟علت+ تفاوت آن با سردرد و درمان میگرن در سال 1402

میگرن چیست؟(What is a migraine)

میگرن یک نوع سردرد شدید و ضربان دار است که معمولا در یک طرف سر احساس میشود و ممکن است با تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشد. میگرن یک بیماری ژنتیکی و مزمن است که درمان قطعی ندارد

میگرن به چهار مرحله تقسیم میشود: پیش نشانه، آئورا، درد و پس اثر. اما همه افراد مبتلا به میگرن همه این مراحل را تجربه نمی کنند. پیش نشانه ها ممکن است چند روز یا چند ساعت قبل از سردرد ظاهر شوند و شامل تغییرات خلق و خو، اشتها، انرژی و تمرکز باشند. آئوراها نوعی اختلالات گذرای دیداری، حسی، زبانی یا حرکتی هستند که بلافاصله قبل از یا در طول سردرد رخ میدهند. مرحله درد معمولا در یک طرف سر احساس میشود و میتواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. پس اثرها شامل خستگی، ضعف، افسردگی یا شادی بعد از پایان سردرد هستند

سردرد چیست؟(What is a headache)

سردرد یک عارضه شایع است که ممکن است در هر ناحیه سر یا صورت بروز کند. سردرد میتواند نشانه ی بیماریهای مختلفی باشد، مانند عفونت، التهاب، تنش، میگرن، سینوسیت و غیره

سردرد انواع مختلفی دارد که بر اساس علت، شدت، مدت زمان و علائم همراه آن میتوان آنها را تشخیص و درمان کرد. برخی از انواع شایع سردرد عبارتند از:

•  سردرد تنشی: این نوع سردرد در اثر انقباض عضلات گردن، صورت و فک ایجاد میشود و معمولا به صورت یک فشار یا سفتی دور سر یا در دو طرف سر احساس میشود

•  سردرد میگرنی: این نوع سردرد در اثر اختلال در عملکرد رگهای خونی مغز ایجاد میشود و معمولا به صورت یک درد ضربان دار، شدید و یک طرفه در نیمکره سر احساس میشود. این سردرد ممکن است با علائمی مانند حساسیت به نور و صدا، تهوع، استفراغ و هاله دید همراه باشد

•  سردرد سینوسی: این نوع سردرد در اثر التهاب و گرفتگی سینوسها (حفره های هوایی در استخوانهای صورت) ایجاد میشود و معمولا به صورت یک درد فشاری در ناحیه پیشانی، چشمها، بینی و گونه ها احساس میشود. این سردرد ممکن است با علائمی مانند تب، سرفه، بینی گرفته و ترشحات زرد یا سبز رنگ همراه باشد

علت میگرن (Cause of migraine)

علت دقیق میگرن مشخص نیست، اما فکر میشود که ناشی از اختلال در عملکرد رگهای خونی و عصبی مغز باشد. برخی از عوامل محیطی و ژنتیکی میتوانند میگرن را تحریک کنند، مانند استرس، خواب ناکافی، تغییرات هورمونی، غذاهای خاص و تغییرات آب و هوایی.

برخی از عوامل محیطی و ژنتیکی میتوانند آن را تحریک کنند، مانند:

•  تغییرات هورمونی در زنان، مثل بارداری، یائسگی یا قاعدگی

•  بعضی از نوشیدنی ها، مثل الکل و قهوه پر کافئین

•  استرس، خواب ناکافی، کمخوابی یا پرخوابی

•  محرکهای حسی، مثل نورهای قوی، بوهای تند یا صداهای بلند

•  برخی از غذاها، مثل پنیر، شکلات، نوتلا، ادویه ها یا مواد نگهدارنده

•  تغییرات آب و هوایی، مثل دما، فشار هوا یا رطوبت

بیشتر بدانید: میگرن در بارداری

درمان میگرن(Migraine treatment)

برای درمان میگرن ، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد، مانند:

•  درمان خانگی: شامل استراحت، خواب کافی، آب زیاد خوردن، ماساژ یا گرم کردن ناحیه دردناک، استفاده از کمپرس سرد یا گرم، اجتناب از عوامل محرک و مصرف گیاهان دارویی مانند نعناع، بابونه، زنجبیل و زعفران.

•  درمان پزشکی: شامل مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن، پاراستامول، تریپتانها، بتابلوکرها، آنتی پرسان ها، آنتی هیستامین ها و ضد التهاب ها. قبل از مصرف هر گونه دارویی، باید با پزشک مشورت کرد و از عوارض جانبی و تداخلات دارویی آگاه شد.

•  درمان طب سنتی: شامل طب مکمل مانند طب سوزنی، یوگا، مدیتیشن، آروماتراپی، هیپنوتیزم، بیوفیدبک و ماساژ درمانی. این روشها میتوانند با کاهش استرس، افزایش گردش خون، تعادل برقرار کردن انرژی بدن و تحریک نقاط فشاری، سردرد را کاهش دهند.

میگرن عصبی چیست؟ What is neural migraine

میگرن عصبی یک نوع سردرد است که با سردردهای شدید همراه با گزگز در نوک انگشتان همراه است و باعث تهوع در این افراد می شود. این نوع از میگرن در صورتی که به صورت دوره ای در افراد اتفاق بیفتد، باعث ایجاد حالت عصبی و بد خلقی می شود و گاهی ممکن است باعث افزایش استرس در افراد شود.

بیشتر بدانید: درد پشت سر | 5 روش موثر برای تسکین درد در پشت سر بدون دارو!

تفاوت میگرن با سردرد چیست؟

What is the difference between migraine and headache

میگرن و سردرد دو نوع مختلف از درد سر هستند که با تفاوت هایی در علت، شدت، مدت زمان و علائم همراه آنها میتوان آنها را از هم تشخیص داد. برخی از تفاوت های اصلی بین میگرن و سردرد عبارتند از:

•  میگرن یک بیماری ژنتیکی و مزمن است که درمان قطعی ندارد، اما سردرد ممکن است نشانهی بیماری های مختلفی باشد که با درمان علت آنها، سردرد نیز رفع میشود

•  میگرن معمولا دارای درد سر شدیدتری نسبت به سردرد است و میتواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد، اما سردرد معمولا دارای درد سر ملایم تا متوسط است و معمولا در چند ساعت یا حداکثر یک روز رفع میشود

•  میگرن دارای کیفیت ضربان دار است و بسیاری از افراد گزارش می دهند که حتی فعالیت های فیزیکی جزئی مانند بالا رفتن از یک پله ممکن است درد آنها را بدتر کند، اما سردرد دارای کیفیت فشاری یا سفتی است و معمولا با فعالیت فیزیکی تغییر چندانی نمیکند

•  میگرن ممکن است با علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، بینی گرفته، تغییرات بینایی، اختلالات گفتاری و حرکتی همراه باشد، اما سردرد معمولا با علائم اضافی همراه نیست و اگر هم باشد، معمولا نشانه ی یک بیماری دیگر است

بیشتر بدانید: بوتاکس برای درمان میگرن چگونه است؟

چه نوع میوه ای برای میگرن مفید است؟

برخی از میوه ها میتوانند به تسکین سردرد میگرنی کمک کنند، زیرا دارای مواد مغذی، آب، آنتی اکسیدان ها و ضد التهاب های طبیعی هستند. برخی از میوه های مفید برای سر درد عبارتند از:

•  انگور سیاه: این میوه دارای ریبوفلاوین است که میتواند به پیشگیری از میگرن کمک کند. همچنین دارای آب و آنتی اکسیدان هایی است که به آبرسانی و کاهش التهاب مفید هستند

•  موز: این میوه دارای پتاسیم و منیزیوم است که میتوانند به تعادل الکترولیتها و آرام سازی ماهیچه ها کمک کنند. همچنین دارای آب و فیبر است که به آبرسانی و سلامت روده مفید هستند.

•  هلو: این میوه دارای خواص پاکسازی و ضد سمی است که میتواند به خارج کردن سموم از کبد و کلیه ها کمک کند. همچنین دارای آب و ویتامینهای A و C است که به آبرسانی و تقویت سیستم ایمنی مفید هستند.

•  گیلاس: این میوه دارای کوئرستین است که یک ضد التهاب قوی است و میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. همچنین دارای آب و ملاتونین است که به آبرسانی و خواب بهتر مفید هستند.

•  پرتقال خونی: این میوه دارای روغن معطر است که میتواند در رایحه درمانی استفاده شود. این روغن میتواند به تسکین سردرد و افزایش انرژی کمک کند. همچنین دارای آب و ویتامین C است که به آبرسانی و تقویت سیستم ایمنی مفید هستند

میگرن تا چه سنی ادامه دارد؟

. میگرن یک بیماری ژنتیکی و مزمن است که درمان قطعی ندارد.به طور کلی، میگرن با افزایش سن کاهش مییابد و ممکن است در دوره های مختلف زندگی، مانند یائسگی یا پیری، برطرف شود. اما برخی از افراد ممکن است تا انتهای عمر خود با سردرد دست و پنجه نرم کنند

درد میگرن کجای سراست؟Where is the migraine pain in the head

درد میگرن یک نوع سردرد شدید و ضربان دار است که معمولا در یک طرف سر یا در سر دو طرفه حس میشود. این درد ممکن است در ناحیه گیجگاه، شقیقه، پشت سر یا دور چشم باشد. این درد معمولا با حالت تپش یا سوزش همراه است و میتواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد

. درد می تواند از یک طرف سر شما به طرف دیگر حرکت کند، می تواند در جلوی سر شما باشد یا ممکن است احساس کنید که تمام سر شما را تحت تاثیر قرار می دهد.

میگرن چشمی چیست؟ What is an ocular migraine

میگرن چشمی یک نوع سردرد است که با تغییرات در قوه بینایی همراه است. این تغییرات شامل دیدن نورهای درخشان یا سایه ها، نقاط کور، خطوط زیگزاگ، جرقه های نور یا ستاره میباشد. سردرد چشمی ممکن است با سردرد یا بدون سردرد رخ دهد و معمولاً کمتر از یک ساعت طول میکشد.

از آنجا که این نوع میگرن ممکن است علائمی شبیه به مشکلات چشمی دیگر داشته باشد، ممکن است به اشتباه به عنوان یک مشکل چشمی تشخیص داده شود. بنابراین، درصورت تجربه علائمی شبیه به میگرن چشمی، مهم است که یک پزشک چشم پزشکی متخصص یا یک متخصص سردرد مشاوره کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

میگرن قاعدگی چیست؟(What is menstrual migraine)

میگرن قاعدگی یک نوع سردرد است که به نظر میرسد با چرخه قاعدگی مرتبط باشد و تحت تاثیر تغییرات هورمونی قرار میگیرد. این نوع سردرد ممکن است باعث سردردهای شدید، تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و اختلالات دیداری یا شنیداری شود

تغییرات هورمونی در طی دوره قاعدگی ممکن است باعث ایجاد حملات سردرد قاعدگی شود. افزایش سطح هورمون‌های اندوژن و اکسی ژن در دوران قاعدگی ممکن است به عنوان یک عامل موثر در ایجاد حملات میگرن قاعدگی مطرح شود.

اگر شما یا کسی که شما مراقبت می‌کنید احساس می‌کنید که ممکن است مبتلا به میگرن قاعدگی باشید، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید

میگرن شکمی درکودکان (Abdominal migraine in children)

میگرن شکمی نوعی از میگرن است که در آن درد در ناحیه شکم احساس میشود. این درد معمولا در مرکز ناف قرار دارد و با تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها و رنگ پریدگی ظاهر همراه است. میگرن شکمی بیشتر در کودکان رخ میدهد و ممکن است با بزرگ شدن آنها، به میگرن سری تبدیل شود

 درمان میگرن شکمی ممکن است شامل داروهای ضد درد، ضد تهوع، ضد اضطراب و ضد تشنج باشد. همچنین رعایت رژیم غذایی سالم، خواب کافی، ورزش منظم و کاهش استرس میتواند به پیشگیری و کنترل میگرن شکمی کمک کند

چه غذاهایی میتواند باعث بروز میگرن شکمی شود؟

به نظر میرسد که برخی از غذاها میتوانند محرک های میگرن شکمی باشند و باعث افزایش درد و ناراحتی شوند. این غذاها ممکن است برای هر فرد متفاوت باشند، اما برخی از غذاهای رایج که ممکن است مشکلاتی را ایجاد کنند عبارتند از

•  محصولات لبنی پرورشی، مانند ماست و کفیر

•  شکلات

•  آجیل

•  سرکه

•  مواد افزودنی، رنگ و مونو سدیم گلوتامات (MSG)

•  شیرین کننده های مصنوعی، مانند آسپارتام

•  مواد شیمیایی مانند نیترات و نیتریت موجود در گوشتهای فرآوری شده

•  مرکبات، سیب، موز، هلو و توت فرنگی

•  الکل

•  کافئین

بهتر است که از این غذاها پرهیز کنید یا مصرف آنها را محدود کنید اگر متوجه شدید که باعث بروز یا تشدید میگرن شکمی شما میشوند. همچنین می توانید یک دفترچه غذایی نگه دارید و ثبت کنید که چه غذاهایی خورده اید و چه علائمی داشته اید تا بتوانید الگوهایی را شناسایی کنید. 

درمان فوری و سریع میگرن و سردرد

سردرد ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود و روشهای مختلفی برای درمان آنها وجود دارد. برخی از راههای خانگی که میتوانند به تسکین سردرد کمک کنند عبارتند از

•  استفاده از یخ یا پارچه خیس و سرد بر روی پیشانی یا گردن

•  ماساژ سر، گردن و شانه ها با روغنهای آروماتراپی مانند نعناع، لاوندر یا رزماری

•  نوشیدن آب یا مایعات کافی برای جلوگیری از کم آبی

•  خواب کافی و رعایت ساعات منظم خواب و بیداری

•  اجتناب از محرکهای سردرد مانند نور شدید، صدای بلند، بوی تند، غذاهای حاوی نیترات، نیتریت، مونو سدیم گلوتامات، کافئین، الکل و شکلات

•  استفاده از دمنوش های گیاهی مانند زنجبیل، نعناع، آویشن، بابونه، آلوئه ورا، شیرین بیان و گلپر

•  استفاده از داروهای ضد درد مانند آسپرین، ایبوپروفن، پاراستامول یا ناپروکسن با توجه به توصیه پزشک

این راهها ممکن است برای برخی از موارد سردرد مفید باشند، اما اگر سردرد شما شدید، مداوم، مزمن یا با علائم دیگری مانند تاری دید، تشنج، بی حسی، ضعف، تهوع، استفراغ، تب یا گیجی همراه باشد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است برای شما داروهای قوی تری تجویز کند یا از روشهای درمانی دیگری مانند تزریق بوتاکس، تحریک مغناطیسی یا جراحی استفاده کند

چه نوع داروهایی برای درمان سردرد و میگرن به کار میروند؟

 برای درمان ، ممکن است از داروهای مختلفی استفاده شود. برخی از این داروها عبارتند از:

•  داروهای مسکن، مانند آسپرین، پاراستامول، ایبوپروفن و ناپروکسن

این داروها میتوانند درد را کاهش دهند و التهاب را کنترل کنند. اما اگر بیش از حد مصرف شوند، ممکن است عوارض جانبی مانند زخم معده، خونریزی، کبودی، کبد یا کلیه آسیب ببینند

•  داروهای گروه ارگوتامین، مانند دیهیدروارگوتامین، التریپتان و ارگوتامین

این داروها با اثر بر روی عروق مغز و عصب سروتونین، میتوانند حمله را متوقف کنند. اما اگر بیش از حد مصرف شوند، ممکن است عوارض جانبی مانند فشار خون بالا، تنگی قفسه سینه، تاری دید، سرگیجه، تهوع و استفراغ ایجاد کنند

•  داروهای گروه تریپتان، مانند سوماتریپتان، زولمیتریپتان، ریزاتریپتان و آلموتریپتان

•  داروهای ضد تهوع، مانند متوکلوپرامید، پروکلرپرازین و اندانسترون

. این داروها با اثر بر روی عصب دوپامین، میتوانند تهوع و استفراغ ناشی از میگرن را کاهش دهند. اما اگر بیش از حد مصرف شوند، ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، تشنج، ریزش مو و اختلالات حرکتی ایجاد کنند

•  داروهای مخدر، مانند کدئین، ترامادول و مورفین

این داروها با اثر بر روی عصب مویین، میتوانند درد شدید را کاهش دهند. اما اگر بیش از حد مصرف شوند، ممکن است عوارض جانبی مانند وابستگی، خواب آلودگی، تنگی نفس، یبوست و کاهش فشار خون ایجاد کنند

میگرن در خانم ها(Migraine in women)

سردرد در خانم ها بیشتر از مردان شایع است و ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند تغییرات هورمونی، قاعدگی، بارداری، یائسگی و مصرف داروهای ضد بارداری باشد

برخی از علائم سردرد میگرنی در خانم ها عبارتند از:

•  درد ضرباندار در یک طرف سر

•  حساسیت به نور، صدا و بو

•  تهوع، استفراغ و اسهال

•  تاری دید، هاله نورانی یا اختلالات بینایی

•  خمیازه، خواب آلودگی و افزایش اشتها

•  افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری

برای درمان سردرد در خانم ها، ممکن است از داروهای مختلفی مانند ضد درد، ضد تهوع، ضد اضطراب، ضد تشنج، بتابلاکرها، ضد افسردگی ها و بوتاکس استفاده شود

سردرد میگرنی در بارداری وعوارض آن

سردرد میگرنی در دوران بارداری می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی ایجاد کند. برخی از عوارض و خطرات سردرد در بارداری عبارتند از

1. فزایش خطر پره‌اکلامپسی: زنانی که مبتلا به سردرد هستند، ممکن است دارای خطر بیشتری برای ابتلا به پره‌اکلامپسی باشند که یک وضعیت جدی در دوران بارداری است.
2. مصرف داروهای ضد میگرنی: برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان میگرن ممکن است برای جنین آسیب‌زا باشند. برخی از داروها می‌توانند به جنین آسیب برسانند یا خطر ایجاد عوارض جانبی در جنین را افزایش دهند.
3. اثرات روانی: میگرن می‌تواند بر روان و روحیه زن باردار تأثیر بگذارد و باعث افزایش استرس و اضطراب شود.

اگر شما در حال بارداری هستید و با سردرد مواجه هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند شما را راهنمایی کرده و به شما راهکارهای مناسب برای کنترل سردرد در دوران بارداری ارائه دهد. از جمله روش‌های کمکی ممکن است تغییرات در رژیم غذایی، استراحت و تکنیک‌های مدیریت استرس باشد.

درمان فوری و خانگی میگرن در بارداری

خطر سردرد در بارداری می‌تواند به عوارض مختلفی برای مادر و جنین منجر شود، از جمله افزایش فشار خون، پیش‌اشتراکی و تشدید علایم میگرن. ممکن است درمان خانگی سردرد در بارداری متفاوت باشد و بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. اما بیشتر مردم برای درمان خانگی سردرد در بارداری از روش‌های طبیعی مانند استراحت، ماساژ، استفاده از سردی یا گرمی، و تغییرات در رژیم غذایی استفاده می‌کنند.

انواع میگرن و سردرد (Types of migraines and headaches)

انواع مختلفی ازسردرد وجود دارد، از جمله:

1. بدون اوره (Migraine without aura): در این نوع میگرن، افراد ممکن است فقط با درد سردرد شدید و علائم همراه مانند تهوع و استفراغ روبرو شوند.
2. با اوره (Migraine with aura): این نوع میگرن همراه با علائمی همچون تاریکی یا خشکی دهان، اختلال در بینایی، حساسیت به نور و صدا، و حتی اختلال در حواس است.
3. همیپلژیک (Hemiplegic migraine): افراد مبتلا به این نوع میگرن ممکن است با علائم مانند اختلال در حرکت یا حساسیت در یک نیمه بدن روبرو شوند.
4. تجمعی (Cluster migraine): این نوع میگرن به صورت حملات تند و شدیدی رخ می‌دهد که ممکن است به صورت مکرر و در دوره‌های زمانی خاص اتفاق بیفتد.

هر نوع سردرد نیازمند تشخیص و درمان مناسب است. اگر شما یا کسی که شما مراقبت می‌کنید احساس می‌کنید که ممکن است مبتلا به میگرن باشید، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

ورزش و یوگا برای سردرد

ورزش و یوگا می‌توانند به عنوان روش‌های تکمیلی برای کاهش سردرد مفید باشند، اما باید توجه داشت که در برخی موارد ممکن است ورزش و یوگا به جای کاهش سردرد، باعث تشدید علائم شوند. 

ورزش: ورزش‌های ملایم مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و یا تمرینات آروبیک می‌تواند به بهبود عمومی سلامتی شما کمک کند و در برخی موارد می‌تواند به کاهش سردرد کمک کند. اما در مواردی که سردرد شما مربوط به فعالیت ورزشی می‌شود، ورزش ممکن است علائم شما را تشدید کند. بنابراین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید کدام نوع ورزش برای شما مناسب است.

یوگا: برخی از تمرینات یوگا می‌توانند به کاهش استرس و فشارهای روحی کمک کنند و در نتیجه به کاهش سردرد همکاری کنند. اما بانیان یوگا نیز توصیه می‌کنند که اگر شما مبتلا به میگرن هستید، باید از تمرینات یوگایی که به صورت برعکس به انقباض عضلات گردنی و شانه‌ای منجر می‌شوند، خودداری کنید. به همین دلیل نیز بهتر است که با یک مربی یوگا متخصص مشورت کنید تا برنامه‌ای مناسب برای شما تهیه کنید.

به طور کلی، قبل از شروع هر گونه فعالیت ورزشی یا یوگایی به عنوان روش درمانی برای سردرد، مشورت با پزشک خود بسیار مهم است.

بهترین دکتر متخصص مغزو اعصاب در تهران

دکتر مهسا موسوی

دکتر شبنم رفیع زاده

دکتر شهربانو کاظمی

•  دکتر مهدی رحمانی

•  دکتر ناصر مهربان

•  دکتر علی کربلایی

•  دکتر شیوا امامی

جمع بندی

سردرد و میگرن دو نوع از دردهای ناحیه سر هستند که با تفاوتهایی در شدت، محل، علت و علائم با هم متمایز میشوند. سردرد میتواند بر اثر عوامل مختلفی مانند عفونت، استرس، کم خونی، فشار خون بالا، تومور مغزی و غیره ایجاد شود. میگرن یک نوع سردرد شدید و مزمن است که معمولا در یک طرف سر رخ میدهد و با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و اختلالات بینایی همراه است.

علت دقیق میگرن مشخص نیست، اما برخی عوامل مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی، خوردن غذاهای خاص و تغییرات آب و هوا میتوانند آن را ایجاد یا تشدید کنند. برای درمان سردرد و میگرن، ممکن است از داروهای مختلفی مانند ضد درد، ضد تهوع، ضد اضطراب، ضد تشنج، بتابلاکرها، ضد افسردگیها و بوتاکس استفاده شود. همچنین رعایت رژیم غذایی سالم، خواب کافی، ورزش منظم و کاهش استرس میتواند به پیشگیری و کنترل سردرد و میگرن کمک کند.