نوارعصب دیسک چیست؟ عوارض + هزینه + بیمه و تفسیرآن درسال 1402

نوارعصب دیسک(Electromyography of the disk ) یک تست تشخیصی است که فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب را اندازه گیری می کند. این تست می تواند به پزشکان در تشخیص دیسک کمر و آسیب های کمری در افراد کمک کند. در این روش، پزشک یا متخصص با بررسی ریشه های عصبی در این نقطه بدن، به صورت کاملا دقیق مشخص می کند که کدام عصب در کدام ناحیه به دلیل بیرون زدگی دیسک تحت فشار قرار گرفته است

 این تست به دو روش سوزنی و سطحی انجام می شود. روش سوزنی دقیق تر است ولی دردناک تر است. روش سطحی کم درد تر است ولی کم دقیق تر است

نوارعصب دیسک چگونه انجام میشود

 برای انجام این تست، پزشک یک الکترود کوچک را روی پوست شما قرار میدهد و یک جریان الکتریکی ضعیف را از طریق آن ارسال میکند. این جریان باعث تحریک عصب میشود و پاسخ آن را روی یک صفحه نمایش میبیند. این پاسخ میتواند نشان دهد که عصب شما چقدر سالم و سریع است

گاهی اوقات، پزشک ممکن است بخواهد نوارعصب دیسک را با نوار عضله ترکیب کند. نوار عضله یک تست دیگر است که فعالیت الکتریکی ماهیچهها را ثبت میکند. برای انجام این تست، پزشک یک سوزن ریز را در ماهیچه شما وارد میکند و شما را میخواهد که ماهیچه خود را تحریک کنید. این تحریک باعث ایجاد سیگنالهای الکتریکی میشود که روی یک بلندگو یا یک صفحه نمایش قابل شنیدن و دیدن هستند. این سیگنالها میتوانند نشان دهند که ماهیچه شما چقدر قوی و سالم است

نوارعصب دیسک کمر

دیسک کمر یک بیماری است که در آن دیسکهای غضروفی بین ستون فقرات کمر فشرده یا پاره میشوند و ممکن است باعث درد، سوزنزدن، ضعف یا بیحسی در کمر، ران، پا یا پاشنه شوند

نوارعصب دیسک گردن

دیسک گردن یک بیماری است که در آن دیسکهای غضروفی بین ستون فقرات گردن فشرده یا پاره میشوند و ممکن است باعث درد، سوزنزدن، ضعف یا بیحسی در گردن، شانه، بازو یا دست شوند

برای تشخیص دیسک گردن، پزشک ممکن است از روشهای مختلفی استفاده کند، از جمله:

•  نوارعصب دیسک و عضله: این یک روش تشخیصی است که با کمک آن میتوان عملکرد اعصاب و ماهیچه های گردن را اندازهگیری کرد. این تست میتواند در تشخیص دیسک گردن، فشار بر ریشههای عصبی، التهاب عضلات و سایر مشکلات گردن مفید باشد

•  معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی علائم و نشانه های بیمار و انجام تست هایی مانند اندازه گیری قدرت عضلانی، حساسیت و عملکرد عصبی، میتواند مشکلات در نوار عصب و عضله را شناسایی کند

•  تصویربرداری پزشکی: پزشک ممکن است از روشهای تصویربرداری مانند ام آر آی، سی تی اسکن یا ایکس ری برای مشاهده وضعیت دیسکها، ستون فقرات و نوارهای عصبی استفاده کند.

بیشتر بدانید: درمان آرتروز گردن

مراقبت های بعد ازنوارعصب دیسک

•  استراحت کافی: شما باید بعد از انجام نوارعصب دیسک، از فعالیتهای سنگین یا تکان دادن قسمتهای بدن که تست شده اند خودداری کنید. بهتر است دو روز استراحت داشته باشید و از انجام کارهایی که ممکن است روند بهبودی و ساخت کلاژن را دچار اختلال کنند پرهیز کنید

•  کاهش التهاب: شما باید برای کاهش التهاب و تورم در محل تست نوارعصب دیسک، از پدهای گرم، کمپرس یخ و بالا نگه داشتن اندامهای تحتانی استفاده کنید. بهتر است به مدت ۴۸ ساعت از پدهای گرم و سپس کمپرس یخ و در انتها بالا نگداشتن برای اندامهای تحتانی توصیه میشود

•  مصرف دارو: شما باید در صورت نیاز، از داروهای ضد درد یا ضد التهاب مطابق با توصیه پزشک استفاده کنید. اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد، باید آن را در زمان مقرر و تا پایان دوره درمان مصرف کنید

•  تعویض پانسمان: شما باید در صورتی که پزشک توصیه کرده باشد، پانسمان را روزانه و به شیوه کاملاً استریل تعویض کنید. در صورت باز شدن، کثیف شدن و یا آلوده شدن پانسمان به خون، خون آبه و یا ترشحات، نیاز به تعویض مجدد پانسمان خواهید داشت. قبل از انجام پانسمان، دستان خود را با آب و صابون بشویید. برای شستشوی زخم، فقط از شامپو بچه یا سرم شستشو استفاده کنید. اگر پزشک پماد چرب روی زخم توصیه کرده باشد، آن را نکنید. پانسمان را روی زخم گره نزنید

•  پیگیری پزشکی: شما باید در زمان مقرر، به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت زخم و عملکرد عصب را بررسی کند. اگر پزشک توصیه کرده باشد، باید برای کشیدن بخیه یا انجام تستهای دیگر به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز علائمی مانند تورم، قرمزی، خروج ترشح چرکی، تب، لرز، درد شدید یا بیحسی در محل تست، باید سریعاً به پزشک اطلاع دهید

بیمه مورد قبول برای نوارعصب دیسک

بیمه های زیر میتوانند هزینه نوارعصب دیسک را تا حدودی پوشش دهند:

•  بیمه تامین اجتماعی: این بیمه بسته به نوع و شدت بیماری، تا ۸۰ درصد هزینه نوار عصب دیسک را پوشش میدهد

•  بیمه خدمات درمانی: این بیمه بسته به نوع و شدت بیماری، تا ۷۰ درصد هزینه نوار عصب دیسک را پوشش میدهد

•  بیمه تکمیلی: این بیمه بسته به نوع و شدت بیماری و نوع بیمه تکمیلی، تا ۹۰ درصد هزینه نوار عصب دیسک را پوشش میدهد

•  بیمه آسیا: این بیمه بسته به نوع و شدت بیماری، تا ۷۰ درصد هزینه نوار عصب دیسک را پوشش میدهد

•  بیمه دانا: این بیمه بسته به نوع و شدت بیماری، تا ۷۰ درصد هزینه نوار عصب دیسک را پوشش میدهد

البته برای استفاده از این بیمه ها، شما باید به یک مرکز یا کلینیک معتبر و مورد تایید بیمه مراجعه کنید. همچنین برای اطلاع از تعرفه های دقیق و به روز، بهتر است با بیمه خود تماس بگیرید یا به سایت آنها مراجعه کنید.

هزینه نوارعصب دیسک

هزینه نوارعصب دیسک ممکن است بستگی به چندین عامل داشته باشد، مانند:

•  نوع و شدت بیماری

•  نوع و میزان بیمه

•  نوع و مکان مرکز یا کلینیک

•  نوع و تعداد اعصاب و عضلات مورد بررسی

به طور کلی، میتوان گفت که هزینه هر نوبت نوار عصب و عضله در بخش خصوصی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. در بخش دولتی و طرف قرارداد بیمه ها، قیمت پایین تر و حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان است

بیمه های پایه درمانی مثل تأمین اجتماعی، معمولاً ۳۰ تا ۹۰ درصد هزینه را پوشش می دهند

تفسیرنوارعصب دیسک

برای تفسیر نتیجه نوار عصب دیسک، باید به چند عامل توجه کرد. این عوامل شامل:

•  شدت و سرعت سیگنال های الکتریکی که از عصب به عضله می رسند

•  طول و شکل موج های الکتریکی که روی صفحه نمایش ثبت می شوند

•  دامنه و مدت زمان فعالیت الکتریکی که در حالت استراحت و تحریک عصب رخ می دهد

•  مقایسه مقادیر ثبت شده با مقادیر طبیعی و مرجع

بیماری هایی که با نوارعصب دیسک قابل تشخیص هستند

یک نتیجه غیرطبیعی نوار عصب دیسک ممکن است نشانه ای از یک اختلال عضلانی یا عصبی باشد، مانند:

 دیسک کمر یا گردن: یک بیماری که در آن دیسکهای غضروفی بین ستون فقرات کمر یا گردن فشرده یا پاره میشوند و ممکن است باعث فشار بر ریشه های عصبی شوند. این بیماری باعث درد، بیحسی، سوزنزدن یا ضعف در کمر، گردن، بازوها یا پاها میشود. با نوارعصب دیسک میتوان وضعیت عصبی و عضلانی در این نواحی را بررسی کرد و میزان فشار بر ریشه های عصبی را مشخص کرد. این بیماری قابل پیشگیری است با اجتناب از فعالیت هایی که باعث تنش یا آسیب بر ستون فقرات میشوند، استفاده از وسایل حمایتی برای نگهداری از وضعیت صحیح ستون فقرات، تقویت عضلات پشت و شکم، کاهش وزن اضافه، استراحت و تمرینات کمر و گردن، ماساژ و فیزیوتراپی

•  بیماری های عضلانی مثل دیستروفی عضلانی یا پلی میوزیت که باعث کاهش قدرت عضله می شوند

•  بیماری های مربوط به ارتباط عضلات و اعصاب مثل میاستنی گراویس که باعث ضعف عضله می شوند

•  بیماری های اعصاب محیطی مثل سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی که باعث آسیب یا اختلال در عصب می شوند

•  بیماری های مربوط به اعصاب حرکتی مغز و نخاع مثل فلج اطفال یا اسکلروز آمیوتروفیک که باعث ضعف یا فلج عضلات می شوند

•  بیماری های مربوط به ریشه های اعصاب مثل دیسک بین مهره ای فشرده شده که باعث فشار یا قطع ارتباط عصب می شوند

به طور کلی، یک نتیجه طبیعی نوار عصب دیسک به این معناست که هیچ مشکلی در خصوص ارتباط عصبی بین عضلات و مغز وجود ندارد. در این حالت، فعالیت الکتریکی در حالت استراحت بسیار کم است و در حالت تحریک عصب به صورت موج های منظم و قوی ثبت می شود. هرچه قدرت منقبض شدن عضلات بالاتر باشد، تعداد و شدت موج ها بالاتر خواهد بود

عوارض جانبی نوارعصب دیسک 

نوار عصب دیسک به ندرت عوارض جانبی خطرناکی به همراه دارد. اما در برخی موارد، ممکن است عوارض جانبی زیر رخ دهد:

•  خونریزی، عفونت، یا آسیب عصبی در محل ورود سوزن

•  اختلال در عملکرد دستگاه ضربان ساز، اگر فرد از آن استفاده می کند

•  افزایش درد، سوزش، یا گزگز شدن در ناحیه مورد آزمایش

•  واکنش حساسیتی به مواد مخدر موضعی

برای پیشگیری از عوارض جانبی نوار عصب دیسک، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از وضعیت سلامتی خود مطلع شوید. همچنین می توانید از روش های درمانی مانند داروها، ضربان سازها، یا جراحی استفاده کنید.

آیا نوارعصب دیسک درد دارد؟

برای انجام نوار عصب دیسک، ممکن است نیاز به استفاده از سوزن های یکبار مصرف نازک و جریان الکتریکی با شدت کم باشد. این موارد ممکن است با اندک ناراحتی همراه باشند، اما برای اکثر بیماران قابل تحمل هستند. احساس درد کاملا به میزان تحمل فرد بستگی دارد. برخی از افراد درد ناشی از نوار عصب دیسک را بسیار خفیف میدانند، در صورتیکه برخی دیگر ممکن است دردی احساس نکنند

 اگر درد شما زیاد است، می توانید با پزشک خود مشورت کنید و از او بخواهید که از روش های کاهش درد مانند استفاده از کرم های موضعی یا تزریق مواد مخدر موضعی استفاده کند

برای انجام نوارعصب دیسک، باید به برخی از اقدامات زیر توجه کنید:

•  اگر داروی آسپرین یا داروهای رقیق کننده خون (مثل کومارین) استفاده میکنید یا ضربان ساز قلب (پیس میکر) دارید و یا به هموفیلی مبتلا هستید حتماً از قبل آن را با متخصص در میان بگذارید

•  به مدت سه ساعت قبل از تست نوارعصب دیسک خوراکی یا نوشیدنی حاوی کافئین مصرف نکنید یا سیگار نکشید

•  قبل از تست حمام کنید و موهای زائد را از محل تست پاک کنید. هیچ گونه کرم، مواد آراشی، لوسیون یا پماد بر روی محل نمالید

•  روز تست، لباس آزاد بپوشید. لازم است به بدن شما سوزن متصل شود و در صورت پوشیدن لباس های تنگ و چسبان انجام این کار کمی دشوار خواهد بود

•  قبل از تست تمامی اشیا فلزی را از خود دور کنید

•  پرونده پزشکی و تمامی آزمایشات خود را همراه داشته باشید

•  روز تست، لباس آزاد بپوشید. لازم است به بدن شما سوزن متصل شود و در صورت پوشیدن لباس های تنگ و چسبان انجام این کار کمی دشوار خواهد بود

فیلم نوارعصب دیسک

فیلم نوار عصب دیسک یک روش تصویربرداری از عملکرد اعصاب و عضلات است که ممکن است تحت تأثیر دیسکهای غضروفی بین ستون فقرات قرار گرفته باشند. این روش میتواند در تشخیص و درمان برخی از بیماریهای مرتبط با دیسک کمر، دیسک گردن، سیاتیک، نوروپاتی و سایر مشکلات عصبی و عضلانی مفید باشد

برای انجام فیلم نوار عصب دیسک، پزشک یا کارشناس دو نوع تست را انجام میدهد: نوار عصب (NCV) و نوار عضله (EMG)

فیلم نوار عصب دیسک معمولاً یک روش ایمن و دردناک نیست، اما ممکن است باعث ایجاد حساسیت، سوزش، خارش یا کبودی در محل تست شود. این عوارض معمولاً موقتی هستند و به زودی از بین میروند

 فیلم نوار عصب دیسک ممکن است برای برخی از افراد مناسب نباشد، مانند کسانی که دارای بیماری خونی، پیس میکر، عفونت پوستی یا حساسیت به الکترودها هستند. برای این افراد، پزشک ممکن است روشهای دیگری را پیشنهاد کند.

مدت زمان گرفتن جواب نوارعصب دیسک

مدت زمان طول کشیدن جواب نوار عصب دیسک ممکن است بستگی به نوع و تعداد تستهای انجام شده، دستگاههای مورد استفاده، مهارت پزشک یا کارشناس و سایر عوامل داشته باشد. اما به طور کلی، می توان گفت که:

•  تست نوار عصب (NCV) معمولاً حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد

•  تست نوار عضله (EMG) معمولاً حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد

•  در صورت انجام هر دو تست در یک جلسه، مجموع زمان آزمایش حدود ۴۵ تا ۹۰ دقیقه خواهد بود

برخی از داروهایی که ممکن است پس از انجام نوارعصب دیسک تجویز شوند

•  داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها موجب کاهش التهاب و درد در ناحیه آسیب دیده میشوند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: ملوکسیکام، بروفن، دیکلوفناک، سلکوکسیب، آسپرین و غیره

•  داروهای ضد اسپاسم: این داروها موجب شل شدن عضلات اسپاسم شده و کاهش درد و تنش عضلانی می شوند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: باکلوفن، تیزانیدین، سیکلوبنزاپرین و غیره

•  داروهای ضد افسردگی: این داروها موجب افزایش سطح سروتونین و نوراپینفرین در مغز میشوند که این دو عامل موثر در کنترل درد و خلق و خو هستند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: آمیتریپتیلین، دولوکستین، ونلافاکسین و غیره

•  داروهای ضد صرع: این داروها موجب کاهش فعالیت عصبی غیر طبیعی و درد ناشی از آن میشوند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: گاباپنتین، پرگابالین، کاربامازپین و غیره

•  داروهای ضد درد: این داروها موجب کاهش احساس درد در مغز و بدن میشوند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: پاراستامول، ترامادول، کدئین، مورفین و غیره

این داروها باید تحت نظر پزشک و با رعایت دستورالعملهای مربوطه مصرف شوند. همچنین ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی یا تداخل با داروهای دیگر شوند. بنابراین، قبل از مصرف هر دارویی، لازم است با پزشک مشورت کنید و از احتمال وجود حساسیت، بارداری، شیردهی، بیماریهای مزمن یا داروهای دیگری که مصرف میکنید اطلاع دهید.

مزایای گرفتن نوارعصب دیسک

برخی از مزایای این تست عبارتند از:

•  این تست میتواند محل دقیق، شدت و نوع آسیب عصبی را مشخص کند و به پزشک در انتخاب روش درمانی مناسب راهنمایی کند

•  این تست میتواند نشان دهد که آیا آسیب عصبی قابل بازگشت، ترمیم پذیر یا مزمن است

•  این تست میتواند نشان دهد که آیا آسیب عصبی ناشی از فشار بر ریشههای عصبی، اختلال در انتقال سیگنال عصبی یا اختلال در عملکرد عضلانی است

•  این تست میتواند به تشخیص بیماریهایی مانند دیسک کمر، دیسک گردن، سیاتیک، نوروپاتی و سایر مشکلات عصبی و عضلانی کمک کند

•  این تست میتواند نشان دهد که آیا علائم بیمار مطابق با نتایج تصویربرداری مانند MRI یا CT Scan هستند یا خیر

•  این تست میتواند نشان دهد که آیا بیمار نیاز به جراحی دارد یا خیر

بهترین متخصص نوارعصب دیسک

بهترین متخصص نوارعصب دیسک ممکن است بستگی به شهر، تخصص، سابقه کار، نظرات بیماران و دیگر عوامل داشته باشد. اما به طور کلی، برخی از ویژگی هایی که میتواند یک دکتر نوار عصب دیسک را متمایز کند، عبارتند از:

•  داشتن بورد تخصصی در زمینه مغز و اعصاب، طب فیزیکی و توانبخشی، نورولوژی یا سایر رشته های مرتبط

•  داشتن تجربه و مهارت کافی در انجام تستهای الکترومیوگرافی و سرعت هدایت عصبی

•  داشتن دستگاههای مدرن و به روز برای انجام تستها

•  داشتن روشهای تشخیصی و درمانی مبتنی بر شواهد و روزمره

•  داشتن روابط خوب و ارتباط موثر با بیماران و همکاران

•  داشتن نظرات مثبت و رضایت بالا از سوی بیماران و همکاران

لیست بهترین دکترهای نوارعصب دیسک ازنظرمردم

•  دکتر مهسا موسوی، متخصص مغز و اعصاب، عضو انجمن مغز و اعصاب ایران، مرکز پزشکان ویستان، تهران

•  دکتر شهربانو کاظمی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، عضو انجمن طب فیزیکی توانبخشی ایران، مرکز پزشکان ویستان، تهران

•  دکتر شبنم رفیع زاده، متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، عضو انجمن طب فیزیکی توانبخشی آمریکا، مرکز پزشکان ویستان، تهران

•  دکتر محمدحسین سپهریان، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، عضو انجمن طب فیزیکی توانبخشی آمریکا، مرکز توانبخشی سپهر، تهران

•  دکتر اسماعیل نوری، متخصص مغز و اعصاب، عضو انجمن مغز و اعصاب ایران، مرکز نوار عصب و عضله، تهران

دکتر مهسا موسوی متخصص نوار عصب و عضله در تهران